ارتودنسی یکی از معروفترین و رایجترین روشهای درمانی برای مرتب کردن به هم ریختگی دندانها و مشکلات فکی مثل اوربایت یا آندربایت است. به کمک این روش درمانی موثر هم این مشکلات عملکردی برطرف میشود و هم زیبایی به لبخند فرد برمیگردد. با این حال بسیاری از افراد بعد از نصب بریسها دچار درد میشوند و میخواهند بدانند علت درد فک در ارتودنسی بعد از تنظیم براکت چه چیزی میتواند باشد. این درد اغلب بعد از هر جلسه با متخصص ارتودنسی و تنظیم براکتها شدید میشود. علت اصلی این درد معمولا تنظیم سیمها و کشها و ایجاد فشار بیشتر برای به حرکت درآوردن دندانهاست. در بعضی موارد هم مشکلات مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ هم میتواند باعث دردهای شدید شود.
دلایل درد فک در ارتودنسی
علت درد فک در ارتودنسی معمولا به دلیل فشار مضاعف براکتها و سیمها بعد از تنظیم است. متخصص ارتودنسی در هر جلسه شرایط دندانها را بررسی میکند و برای پیشرفت حرکت آنها با تنظیم مجدد سیمهای براکتها فشار بیشتری به دندانها وارد میکند. این فشار برای حرکت دندانها ضروری است ولی باعث درد و التهاب در بافت لثه و حتی استخوان فک میشود. در جدول زیر میتوانید علل درد فک بعد از تنظیم براکت ارتودنسی را ببینید:
| دلیل درد فک در ارتودنسی | توضیحات | تاثیرات |
| فشار بر رباطهای پریودنتال | براکتهای ارتودنسی با اعمال نیروی کنترلشده، رباطهای اطراف دندانها را میکشند یا فشرده میکنند. در نتیجه استخوان تحریک شده و دچار التهاب شده و در نتیجه فرد در ناحیه فک احساس درد میکند. با هر بار تنظیم براکتها نیروی بیشتری که به دندانها وارد میشود این درد را شدیدتر میکند. | احساس سوزش یا فشار در فک، مخصوصا در ناحیه مفصل فک، در این شرایط عضلات فک و صورت نیاز به سازگاری با تغییرات جدید دارند و به همین دلیل فک درد میگیرد. |
| تغییر در تراز فک | ارتودنسی میتواند موقعیت فک را تغییر دهد. اگر فک بالا و پایین بهدرستی تراز نباشند، تنظیم براکتها با به هم زدن تعادل فعلی فک باعث درد میشوند. این مسئله در بیمارانی که مشکل اوربایت یا آندربایت دارند شایعتر است. | درد بهصورت تیرکشیدن یا احساس سنگینی در فک ظاهر میشود و گاهی به گردن یا حتی شانهها هم منتشر میشود. |
| تحریک مفصل TMJ | نیروی اضافی ناشی از تنظیم براکتها میتواند باعث التهاب در مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) شود، که نقش مهمی در حرکت فک دارد. فک فرد به دلیل التهاب صدا میدهد و نمیتواند درست دهانش را باز کند. | کلیک کردن فک، محدودیت در حرکت دهان، تشدید درد با جویدن یا صحبت کردن از نشانههای التهاب مفصل گیجگاهی فکی است و در صورت درمان نشدن تبدیل به اختلال شده و گاهی نیاز به عمل جراحی دارد. |
| فشار بر بافتهای نرم | سیمها و براکتها میتوانند گونهها و لثهها را تحریک کنند، که این تحریک به فک منتقل میشود. این درد در روزهای اولیه بعد از تنظیم شدیدتر است و طول میکشد تا بدن به فشار جدید براکتها عادت کند. | تحریک و درد در ناحیه فک به دلیل اصطکاک و فشار بر بافتهای نرم، مخصوصا در روزهای اولیه پس از تنظیم براکتها. |
برای انجام ارتودنسی با تاثیر مطلوب و به روش های متناسب با شرایط دهان و دندان خود ما کلینیک دندانپزشکی اسمایل آرک در عظیمیه کرج به مدیریت دکتر حمید گلشاهی متخصص ارتودنسی را به شما پیشنهاد میکنیم. در اسمایل آرک تمامی خدمات با بالاترین کیفیت و متناسب با نیازهای بیمار انجام میشود. برای دریافت مشاوره رایگان و یا رزرو نوبت همین حالا با شمارههای ما تماس بگیرید. ۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵
چه عواملی باعث تشدید درد فک در ارتودنسی میشوند
درد فک در ارتودنسی میتواند به دلایل مختلفی تشدید شود. بعضی از این دلایل قابل کنترل هستند ولی بعضی از این دلایل را بیمار فقط میتواند تحمل کند تا دندانها حرکت کرده و به فشار جدید عادت کنند.
- تنظیم شدید سیمها: اگر متخصص ارتودنسی در یک جلسه سیمهای ارتودنسی را زیادی تغییر دهد تا فشار بیشتری به دندانها وارد شود بیمار درد بیشتری حس میکند. این موضوع در مراحل اولیه درمان بیشتر اتفاق میافتد چون اوایل درمان با ارتودنسی دندانها مقاومت بیشتری نشان میدهند. رباطهای بین دندانها به دلیل این فشار تحریک شده و دچار التهاب میشوند و در نتیجه بیمار دردهای طولانی و حتی سردردهای شدید حس میکند.
- عادات بد مثل دندان قروچه: دندان قروچه یکی از آن عادتهایی است که به خودی خود باعث درد در ناحیه فک و دندانها میشود حال تصور کنید این درد با فشار ناشی از براکت ارتودنسی ترکیب شود. دندان قروچه هنگام درمان درد فک در ارتودنسی را بیشتر میکند. این فشار هم فک را خسته میکند و هم در بسیاری موارد باعث آسیب به مفصل گیجگاهی فکی میشود.
- استرس و تنش عضلانی: استرس ناخودآگاه باعث سفت شدن عضلات فک میشود و ترکیب این گرفتگی با فشار براکتها یک علت درد فک در ارتودنسی است. افرادی که در محیطهای پراسترس هستند این درد را بیشتر از دیگران احساس میکنند.
- رژیم غذایی نامناسب: مصرف غذاهای سفت، چسبناک یا اسیدی میتواند براکتها را تحت فشار قرار دهد و باعث درد فک در ارتودنسی شود. جویدن آجیل و غذاهای سفت وقتی براکت در دهان دارید به دلیل نیروی اضافی که به فک وارد میکند باعث التهاب و درد میشود.
- عدم رعایت بهداشت دهان: یک علت درد فک بعد از تنظیم براکت ارتودنسی میتواند جمع شدن پلاک و باقیمانده غذا در لثه و لابلای سیمها باشد.
روشهای مقابله با درد فک در ارتودنسی
مقابله با درد فک بعد از تنظیم براکت ارتودنسی کار سختی نیست. هم داروها و راههای درمانی پزشکی برای این کار وجود دارد و هم راهکارهای ساده و خانگی. برای از بین بردن درد فک در ارتودنسی اولین راهی که به ذهن همه میرسد استفاده از داروهای مسکن است. داروهایی مثل ایبوپروفن درد و التهاب را کم میکنند و اثر سریعی دارند. بعضی تمرینات ساده مثل باز و بسته کردن آرام دهان یا ماساژ دادن فک هم میتواند تنشهای عضلانی را کاهش داده و درد را کمتر کند. این کار با کمک به جریان خون درد را کاهش میدهد.
توصیه میشود افرادی که مشکل دندان قروچه دارند حتما شبها از نایت گارد استفاده کنند تا درد فک در ارتودنسی برای آنها کمتر شود. اگر بریسها را تازه تنظیم کردهاید و دچار درد فک شدید سعی کنید تا چند روز یک رژیم غذایی نرم داشته باشید. سوپ، پوره و ماست فشار روی فک را کم کرده و درد را کاهش میدهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مدل های شفاف ارتودنسی حتما سری به صفحه ارتودنسی شفاف بزنید یا با شماره های کلینیک اسمایل آرک تماس بگیرید. ۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵
درد ارتودنسی چقدر طول می کشد
درد فک در ارتودنسی معمولا طولانی نیست و به محض اینکه دندانها به فشار جدید عادت کنند این درد هم کمتر میشود. درد فک بعد از تنظیم براکت در سه روز اول به اوج خودش میرسد و به تدریج کم میشود. بعضی افراد این درد را تا یک هفته تحکل میکنند، برای عادت کردن بدن به فشار جدید به زمان نیاز است. ماههای اول شروع درمان با ارتودنسی درد فک در ارتودنسی بعد از تنظیم براکت حتی ممکن است 5 تا 7 روز یا حتی بیشتر طول بکشد ولی بعد از 6 ماه فقط دو سه روز اول بعد از ترمیم درد خواهید داشت. اگر درد بیش از دو هفته طول کشید یا تورم شدید داشتید باید مجدد به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
قرص مناسب برای درد ارتودنسی
وقتی دچار درد فک در ارتودنسی میشوید باید برای انتخاب دارو دقت کنید. دارویی که برای تسکین درد میخورید نباید عوارض جانبی شدید داشته باشد. یکی از بهترین گزینههای ایبوپروفن است که درد و التهاب را کنترل میکند. دارو را مطابق تجویز پزشک مصرف کنید و سعی کنید صبور باشید تا دارو اثر کند مصرف بیش از حد صرفا باعث کاهش درد سریعتر نمیشود و میتواند عوارض بدتری برای بدن شما به همراه داشته باشد. برای کسانی که به ایبوپروفن حساسیت دارند مصرف استامینوفن هم میتواند گزینه خوبی باشد. در موارد پیچیده که بیمار درد شدیدتری دارد دندانپزشک داروهای قویتر تجویز میکند.
درد کش ارتودنسی
کشهای ارتودنسی مانند اورینگها و کشهای بینفکی برای اعمال فشار به دندانها و اصلاح بایت استفاده میشوند. این کشها که مدام باید تعویض شوند یکی از دلایل درد فک در ارتودنسی هستند. اورینگها با نگهداری سیمها در براکتها، فشار مداومی ایجاد میکنند که گاهی باعث التهاب رباطهای پریودنتال و درد فک میشود. کشهای بینفکی، که فک بالا و پایین را متصل میکنند، فشار بیشتری به مفصل گیجگاهی-فکی وارد کرده و سعی دارند با اعمال فشار بیشتر فک بالا و پایین را تراز کنند و این میتواند باعث درد شود.
روشهای خانگی کاهش درد فک در ارتودنسی
علاوه بر روشهای بالینی و درمانی برای کاهش درد فک در ارتودنسی روشهای خانگی سادهای هم وجود دارد که میتوانند مکمل درمان پزشکی باشند.
- کمپرس سرد یا گرم: کمپرس سرد التهاب و درد تا حد زیادی کاهش میدهد. کمپرس سرد نیز با گرم و شل کردن عضلات میتواند به بهبود گردش خون کمک کرده و درد را کاهش میدهد.
- شستشو با آب نمک: مخلوط نمک با آب گرم میتواند التهاب لثه را کاهش دهد و درد را آرام کند. روزی چند بار محیط دهان را با آب و نمک شستشو دهید این کار به ترمیم بافتها کمک میکند.
- مصرف غذاهای سرد: خوردن بستنی یا نوشیدنیهای سرد میتواند دندانها را بیحس کند و درد را موقتا کاهش دهد، بدون اینکه به براکتها آسیب بزند.
- ماساژ فک: با ماساژ فک به کمک انگشتها میتوانید تنش فک را کم کنید و درد را کاهش دهید. این کار را با روغنهای طبیعی انجام دهید تاثیر بیشتری دارد و ماساژ هم راحتتر میشود.
مقایسه درد در انواع مختلف ارتودنسی
انواع مختلفی از براکتها برای درمان ارتودنسی وجود دارد. هرکدام از این دستگاهها برای مشکل خاصی مناسب هستند و بر اساس نوع فشار متفاوتی به دندانها وارد میکنند. به همین دلیل دردی که به فک وارد میشود هم در این براکتها میتواند متفاوت باشد.
| نوع دستگاه | میزان درد | دلایل درد |
| ارتودنسی ثابت | بالا | فشار مداوم سیمها و تنظیمهای مکرر باعث التهاب شدید میشود. درد فک اغلب پس از هر تنظیم زیاد میشود. |
| براکتهای سرامیکی | متوسط | مشابه فلزی هستند اما کمتر از آنها بافتهای اطراف دندان را تحریک میکنند. فرد بعد از هر بار تنظیم یکی دو روز درد دارد. |
| الاینرهای شفاف | کم | الاینرهای شفاف درد کمتری نسبت به مدلهای ثابت ایجاد میکنند چون میزان فشاری که وارد میکنند کم است و تغییرات تدریجی هستند. |
| براکتهای لینگوال | بالا | فشار روی زبان و فک در این مدل بیشتر است. |
کلام پایانی
درد فک در ارتودنسی بعد از تنظیم براکت بخشی طبیعی از درمان است و دلایل مختلفی میتواند داشته باشد. این درد با روشهای سادهای مثل مصرف مسکن، استفاده از کمپرس سرد و گرم و ماساژ قابل کنترل است. این درد، که اغلب به دلیل فشار بر رباطهای پریودنتال، تغییر تراز فک، تحریک مفصل TMJ یا اصطکاک بافتهای نرم ایجاد میشود و به مرور با عادت کردن بدن و حرکت کردن دندانها کمتر میشود. در نهایت، صبر و همکاری با متخصص ارتودنسی و در کنار آن انجام مراقبتهای خانگی کمک میکند که دوره درمان ارتودنسی را خیلی راحتتر پشت سر بگذارید و لبخندی زیبا و سالم به خود هدیه دهید.
برای انجام ارتودنسی حرفه ای و دریافت دیگر خدمات دندانپزشکی مثل ارتودنسی لینگوال و لمینت سرامیکی با شماره های کلینیک دندانپزشکی اسمایل آرک در عظیمیه کرج مراجعه کنید. ۰۲۶۳۲۵۲۹۷۳۵
سوالات متداول
آیا درد فک بعد از تنظیم براکتها طبیعی است؟
بله، درد فک به دلیل فشار براکتها و حرکت دندانها طبیعی است و در چند روز اول پس از تنظیم به اوج میرسد و بعد کم میشود.
درد فک در ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
معمولاً 1 تا 3 روز شدید است و تا یک هفته ممکن است ادامه یابد. پس از 6 ماه درمان، درد پس از تنظیم کمتر میشود.
چه زمانی باید برای درد فک به متخصص مراجعه کرد؟
اگر درد فک بعد از تنظیم براکتها بیش از دو هفته طول بکشد یا با تورم شدید یا صدا دادن فک همراه باشد، باید با متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
کدام دستگاه ارتودنسی درد کمتری ایجاد میکند؟
الاینرهای شفاف به دلیل فشار کمتری که به دندانها ایجاد میکنند نسبت به باقی براکتهای ارتودنسی درد کمتری دارند.
